Türkiye’de çölyak hastalarının bazı yasal hakları ve devlet destekleri mevcut. Aşağıda bunların başlıca başlıklarını, dayandıkları mevzuatla birlikte bulabilirsin:
Çölyak Hastalarının Türkiye’deki Yasal Hakları
- Glutensiz özel formüllü un ve mamullere devlet desteği
Çölyak hastalarına, gastroenteroloji uzmanı ya da bu uzman hekim bulunmayan hastanelerde çocuk sağlığı veya iç hastalıkları uzmanlarınca düzenlenen raporla özel formüllü un ve un içeren mamulleri için aylık destek veriliyor. Destek miktarı yaşa göre değişiyor: 0-5 yaş için (98,43 TL), 5-15 yaş için (150 TL), 15 yaş üzeri için (135,93 TL). - Tanı raporu süresi
Verilen çölyak raporu 3 yıllık geçerliliğe sahip. - Katılım payı muafiyeti
Sağlık Uygulama Tebliği kapsamında çölyak hastalığı tanısı doğrultusunda hastaneye yapılan sağlık başvurularında katılım payı alınmıyor — yalnızca çölyak tanısına ilişkin işlemler için. - Okullarda beslenme ve kantin düzenlemeleri
Okul kantinleri, yemekhaneler ve pansiyonlarda çölyaklı öğrenciler için glutensiz ürün sağlanması ve çalışanlara bu konuda eğitim verilmesi yönünde düzenlemeler mevcut. - Devlet desteği ve sosyal yardımlar
Bazı illerde muhtaç çölyak hastalarına glütensiz ürün desteği yapılmış durumda; bunun için yerel sosyal yardım kuruluşları ve vakıflar iş birliği yapıyor.
❗ Sınırlamalar / Olmayan Haklar
- Engelli raporu alma durumu
Genel uygulamada çölyak hastaları için “engelli sağlık kurulu raporu” almak genelde mümkün olmuyor; çünkü engelli raporu için gereken engel oranı (%40) kriterleri çoğu çölyak vakası için sağlanmıyor. Çölyak hastalığı için kabul edilen engel oranı çoğunlukla %25 civarı. - Askerlikten muafiyet
Çölyak hastalarının askerlik muafiyeti durumu standart olarak geçerli değil; askerliğe elverişlilik raporu askerî sağlık muayenesiyle değerlendiriliyor. Bazı zamanlarda önceki teşhis ve raporlar istenebiliyor.
